مسکن ارزان همچنان یکی از بزرگ‌ترین دغدغه‌های بسیاری از کانادایی‌ها به شمار می‌رود. به همین دلیل هیچ تعجبی ندارد که رهبران احزاب در برنامه‌های خود، تاکید زیادی بر تسهیل خرید خانه برای مردم دارند. با این وجود، برخی کارشناسان اقتصادی، تردیدهایی جدی در کارایی برنامه‌های دولتی در این زمینه دارند. در واقع، برنامه‌های دولت برای مسکن ارزان حتی می‌تواند سبب تشدید اوضاع شود.
سیاستی که جواب معکوس می‌دهد
به زبان ساده، سیاست‌هایی که موجب کاهش هزینه خرید خانه شود، به بالا رفتن تقاضا می‌انجامد که همین نیز به نوبه خود موجب افزایش قیمت می‌شود.
کسانی که خیلی سریع‌تر از دیگران بتوانند از فرصت‌های جدید ایجادشده توسط چنین برنامه‌هایی برای خرید خانه استفاده کنند، احتمالا هزینه کمتری را متحمل خواهند شد. اما اندکی پس از اجرای چنین برنامه‌هایی، شاهد افزایش تقاضا خواهیم بود. چون این افزایش تقاضا بدون افزایش درآمد مردم صورت گرفته، با افزایش قیمت برای سایر خریداران روبرو خواهیم شد.
نگاهی به وعده‌های انتخاباتی سه حزب
رهبران احزاب لیبرال، محافظه‌کار و نیودموکرات (NDP) وعده‌های مختلفی را برای بهبود وضعیت مسکن در کشور ارائه کردند.
لیبرال‌ها می‌گویند در دولت آینده، مبلغ حق بیمه وام مسکن را کاهش می‌دهند و بر میزان اعتبار مالیاتی خانه‌اولی‌ها می‌افزایند. مشکل اینجاست که تا وقتی که افزایش عرضه مسکن نداشته باشیم یا تقاضا کاهش نیابد، این طرح در نهایت موجب بالاتر رفتن قیمت می‌شود.
حزب لیبرال طرح‌های دیگری را نیز برای بهبود عرضه ارائه کرده که برای نمونه می‌توان به مالیات برای کاهش خرید کوتاه‌مدت خانه (anti-flipping tax) و نیز محدودیت موقت برای خرید ملک توسط مشتریان خارجی اشاره کرد.
اما آیا چنین طرح‌هایی می‌توانند موثر باشند؟ دو شهر ونکوور و تورنتو چندین سال است که مالیات‌هایی از خریداران خارجی ملک دریافت می‌کنند. اما این مالیات‌ها موجب نشده قیمت خانه در این شهرها افزایش نیابد.
حزب لیبرال همچنین وعده داده مبلغی معادل ۷ میلیارد دلار را طی چهار سال به ساخت مسکن اختصاص دهد. در حال حاضر، حدود ۱۰۰ میلیارد دلار برای این کار اختصاص می‌یابد و افزایش حدود ۱/۷۵ میلیارد دلاری اشاره شده شاید نتواند تغییر چشمگیری ایجاد کند و در بهترین حالت موجب افزایش ۱/۸ درصدی ساخت‌وساز شود.
وعده‌های مربوط به مسکن فقط به لیبرال‌ها محدود نمی‌شود. حزب محافظه‌کار وعده داده یک میلیون خانه طی سه سال آینده می‌سازد و نیودموکرات‌ها نیز وعده ساخت ۵۰۰ هزار خانه طی ده سال آینده را داده‌اند.
تاریخ نشان داده تلاش اتاوا برای بهبود عرضه مسکن نتوانسته به موفقیت چندانی دست یابد. برای نمونه، گزارش مسئول بودجه پارلمانی کشور که چندی پیش منتشر شد نشان می‌دهد نیمی از بودجه تعیین‌شده در سال ۲۰۱۷ در راهبرد ملی مسکن کانادا تاکنون صرف شده است.
نکته ظریفی که برخی کارشناسان اقتصادی به آن اشاره می‌کنند این است که به طور کلی، تاثیرگذاری بر طرف تقاضا به مراتب ساده‌تر از بهبود عرضه است. طرح‌های عرضه‌شده از سوی احزاب سبب افزایش قیمت هر چند جزیی قیمت خانه می‌شود و شاید در بلندمدت نتواند راه‌حل خوبی برای تسهیل دستیابی کانادایی‌ها به مسکن ارزان باشد.
نکته بعدی این است که موضوع بهبود عرضه مسکن، بیشتر در قالب اختیارات دولت‌های استانی و شهرداری‌هاست و نه دولت فدرال. در نتیجه، دولت بعدی فدرال، فارغ از اینکه به کدام حزب برسد، شاید نتواند نقش پررنگی در زمینه بهبود عرضه بازی کند.
برگرفته از فایننشال پست
