صندوق‌های موضوعی (Thematic Funds) یک سری صندوق سرمایه‌گذاری هستند با محوریت یک موضوع مشخص فعالیت می‌کنند. در کانادا صندوق‌های سرمایه‌گذاری موضوعی زیادی با محورهای متنوعی مثل «خودروهای آینده»، «ژنومیک»، «پرینت سه‌بعدی»، «لاغری» و «حیوانات خانگی» وجود دارند. این صندوق‌ها یک سبد از سهام شرکت‌های فعال در همان حوزه را در اختیار دارند.
صندوق‌های موضوعی در سراسر جهان و البته کانادا در چند سال اخیر با استقبال بسیار گسترده مردم روبرو بوده‌اند. هر فرد می‌تواند حتی با چند دلار در این صندوق‌ها سرمایه‌گذاری کند.
اما مراقب باشید! نگاهی به آمارها نشان می‌دهد بسیاری از این صندوق‌ها نمی‌توانند بازدهی مورد نظر سرمایه‌گذاران را به همراه آورند. موسسه معتبر مورنینگ استار کانادا در گزارشی به بررسی این صندوق‌ها پرداخته و توصیه‌هایی به سرمایه‌گذاران ارائه می‌کند:
استقبال از صندوق‌های موضوعی سرمایه‌گذاری در جهان و کانادا
در پایان دسامبر ۲۰۲۱، در مجموع ۱،۹۵۲ صندوق موضوعی از سراسر دنیا در فهرست موسسه مورنینگ استار قرار داشت. اما جالب است بدانید که در چند سال اخیر، تعداد و سرمایه این صندوق‌ها به شکلی چشمگیر افزایش یافته‌اند.
طی سه سال منتهی به ۲۰۲۱، کل ارزش سرمایه تحت مدیریت این صندوق‌ها تقریبا سه برابر شده و از ۲۲۵ میلیارد دلار به ۸۰۶ میلیارد دلار افزایش یافت. در پایان سال گذشته، صندوق‌های موضوعی روی هم رفته ۲/۷ درصد از کل سرمایه تحت مدیریت صندوق‌های سهام در دنیا را به خود اختصاص دادند. این در حالی است که ده سال پیش، این رقم فقط ۰/۸ درصد بود.
با استقبال بیشتر سرمایه‌گذاران از صندوق‌های موضوعی، بر تنوع و تعداد این صندوق‌ها نیز افزوده می‌شود. در سال ۲۰۲۱ روی هم رفته ۵۸۹ صندوق موضوعی در سراسر جهان تاسیس شد که تقریبا دو برابر سال ۲۰۲۰ بود.
موسسه مورنینگ استار در جدیدترین گزارش «چشم‌انداز صندوق‌های موضوعی در سراسر جهان» به بررسی آنها پرداخته است. در ادامه به برخی از مهم‌ترین موارد این گزارش می‌پردازیم.
صندوق‌های موضوعی در کانادا
صندوق‌های موضوعی بخشی بسیار کوچک از کل صندوق‌های سرمایه‌گذاری در کانادا را تشکیل می‌دهند. البته با توجه به استقبال کانادایی‌ها، سهم از صندوق‌ها در بازار سرمایه به شکلی روز افزون در حال افزایش است.
در پایان سال ۲۰۲۱، سرمایه تحت مدیریت صندوق‌های موضوعی در کانادا حدود ۲/۶ میلیارد دلار بود. این در حالی است در پایان ۲۰۱۶، این رقم فقط ۴۰۵ میلیون دلار اعلام شده بود.
در سال ۲۰۲۱ شاهد سرازیر شدن حجم زیادی نقدینگی به صندوق‌های موضوعی در سراسر دنیا بودیم. اما چون بازدهی بسیاری از این صندوق‌های موضوعی کمتر از برخی دیگر از صندوق‌ها بود، از شتاب ورود نقدینگی به آنها کاسته شد.
صندوق‌های موضوعی در کانادا در سه ماهه اول سال گذشته شاهد ورود ۷۵۵ میلیون دلار سرمایه بودند. این میزان در ۹ ماهه بعدی سال به رقمی کمتر از ۲۰۰ میلیون دلار رسید. صندوق‌های مرتبط با فناوری با بیشترین استقبال (یعنی ورود نقدینگی) همراه بودند. روی هم رفته در سال گذشته، ۱/۱ میلیارد دلار پول از سوی کانادایی‌ها وارد صندوق‌های موضوعی شد که تقریبا دو برابر مقدار سال ۲۰۲۰ بود.
استقبال از صندوق‌های سرمایه در طول زمان معمولا با نوساناتی روبرو می‌شود. گاهی اوقات سرمایه‌گذاران به شدت دنبال حضور در این صندوق‌ها هستند و گاهی نیز روند خروج سرمایه از این صندوق‌ها شتاب می‌گیرد.
وقتی سرمایه‌گذاران روی خوش به این صندوق‌ها نشان می‌دهند، با ایجاد صندوق‌هایی با محورهایی جدید روبرو هستیم. شکل‌گیری صندوق‌های موضوعی جدید معمولا در دوره‌های رونق بازار بورس (دوره گاوی) روی می‌دهد. برای مثال، در نیمه دوم سال ۲۰۲۰ که بازار سهام با استقبال سهامداران روبور بود، تعداد صندوق‌های موضوعی تاسیس شده برابر با کل صندوق‌های ایجاد شده در سال ۲۰۱۹ بود. در سال ۲۰۲۱ نیز با رکورد جدیدی در ایجاد صندوق‌های موضوعی جدید روبرو بودیم.
یکی از اصلی‌ترین معایب صندوق‌های موضوعی در کانادا، کارمزد بالای آنهاست. همین کارمزد بالا سبب می‌شود بازدهی آنها در بلندمدت، معمولا کمتر از صندوق‌های عمومی باشد.
بررسی‌ها نشان می‌دهد فقط نیمی از صندوق‌های موضوعی در کانادا توانستند بازدهی بالاتری نسبت به شاخص جهانی بازارهای مورنینگ استار (Morningstar Global Markets Index) به دست آورند. وضعیت در پنج سال گذشته به مراتب بدتر است و فقط ۲۰ درصد توانستند بازدهی بالاتری نسبت به شاخص جهانی بازارها داشته باشند.
مراقب ظاهر گول‌زننده بعضی‌ها باشید!
صندوق‌های موضوعی معمولا در قالبی جذاب به سرمایه‌گذاران معرفی می‌شوند که می‌تواند ذهن سرمایه‌گذاران منحرف کند. نگاهی به سابقه صندوق‌های موضوعی نشان می‌دهد برخی از آنها با شکست‌های سنگینی روبرو شده‌اند. صندوق قابل معامله ویسکی (Whiskey ETF) یا صندوق کودکان (The Kids Fund) از جمله صندوق‌هایی است که با وعده‌هایی جذاب، نقدینگی سرمایه‌گذاران را جذب کردند، اما در نهایت نتوانستند بازدهی مورد نظر آنها را داشته باشند.
اگر به دنبال سرمایه‌گذاری در صندوق‌های موضوعی هستید، به این نکته دقت کنید که تقریبا همه این صندوق‌ها، با اهداف و شعارهایی جذاب وارد میدان می‌شوند. پس حتما دیدی بلندمدت داشته باشید و همه جوانب امر را بسنجید.
- همچنین بخوانید: صندوق قابل معامله (ETF) در کانادا و سرمایه‌گذاری در آن
