قیمت املاک در سراسر جهان با شیب تندی در حال افزایش است. چنین شتابی پیش از این، در بحران مالی سال ۲۰۰۸ روی داده است. اما آیا روند کنونی میتواند نتیجه تلخی همانند آن روزها را به همراه آورد؟
بر اساس دادههای بلومبرگ، در حال حاضر، نیوزیلند، کانادا و سوئد بیشترین حباب را در بازار مسکن تجربه میکنند. بریتانیا و ایالات متحده نیز هر چند وضعیتی اندک بهتر دارند، اما نشانههای حباب در بازار مسکن آنها قابل مشاهده است.
کارشناسان بر این باورند که مجموعهای از عوامل موجب افزایش بیسابقه قیمت مسکن در سراسر دنیا شدهاند. نرخ پائین بهره، بستههای بیسابقه محرک اقتصادی، افزایش پسانداز خانوادهها، کمبود عرضه مسکن و نیز انتظار بهبود سریع اقتصادی از جمله این دلایل هستند.
همچنین افزایش دورکاری نیز موجب نیاز به فضای بیشتر در خانه شده است.
بلومبرگ برای محاسبه ردهبندی حباب در بازار مسکن از پنج شاخص مختلف بهره میبرد. نسبت قیمت به اجاره و نیز قیمت به درآمد به اقتصاددانان برای ارزیابی ثبات روند افزایش قیمت کمک میکند. همچنین شتاب افزایش قیمت مسکن نیز در نظر گرفته میشود.
قیمت مسکن در بسیاری از کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) هماکنون از قیمتهای دوره بحران مالی ۲۰۰۸ نیز بیشتر است.
با این وجود، نشانههای مختلفی وجود دارد که نشان میدهند خطری در آینده نزدیک، بازار املاک را تهدید نمیکند. در واقع شاهد کاهش هیجان و صف مشتریان برای خرید املاک خواهیم بود و احتمال فروپاشی بازارها فعلا چندان زیاد نیست.
اما یک نشانه جدی برای خطر در آینده وجود دارد. در حال حاضر، استرس تست (معیارهای ارزیابی صلاحیت متقاضی وام مسکن برای دریافت آن) در کانادا سختگیرانهتر شده است. اگر شرایط دریافت وام مسکن و نیز نرخ بهره بالا برود ولی همچنان شاهد روند صعودی قیمت املاک باشیم، شاید لازم باشد به طور جدی نگران آینده و ثبات این بازار بود. در این صورت، بروز بحرانهایی نظیر آنچه در سال ۲۰۰۸ روی داد، چندان دور از ذهن نیست.
نگاهی دقیقتر به وضعیت کانادا
ماه می، دومین ماهی بود که تعداد معاملات مسکن در کانادا در آن روندی نزولی داشت. در این ماه، کانادا پس از نیوزیلند، جایگاه دومین بازار حبابی مسکن را در اختیار داشت.
تعداد خانههای معاملهشده در ماه می ۷/۴ درصد نسبت به ماه قبلش افت داشت. با این وجود، میانگین قیمت خانه افزایشی ۱ درصدی داشت. کاهش تعداد مسکن عرضهشده به بازار یکی از اصلیترین دلایل این مسئله بود. البته باید توجه داشت که افزایش قیمت صورت گرفته در ماه می، کمترین میزان از جون (ژوئن) سال قبل تاکنون به شمار میرود. از سوی دیگر، در ماه می شاهد افزایش ساخت مسکن جدید بودیم. البته هنوز ساخت مسکن تکخانواره در کانادا چندان رشدی نداشته و بیشتر واحدهایی که ساخته میشود، از نوع کاندو است.
با در نظر گرفتن همه این موارد، میتوان امیدوار بود که شتاب رشد قیمت مسکن در آینده کاهش یافته و شاهد کمتر شدن حباب موجود در این بازار باشیم.
برگرفته از بلومبرگ