احتمالا بارها شنیده‌اید که رکود اقتصادی ناشی از همه‌گیری با همه بحران‌های مالی که تاکنون تجربه کرده‌ایم متفاوت است. در این میان، یک مطالعه جدید، ابعادی جدید از این بحران را نشان می‌دهد.
گزارش یک موسسه معتبر سوئیسی نشانگر آن است که ثروت جهانی طی دوره همه‌گیری به شکل قابل‌توجهی افزایش یافته است. این در حالی است که رکود به طور طبیعی باید موجب کاهش سطح ثروت شود.
در بخشی از این گزارش ضمن تاکید بر غیرمعمول بودن این پدیده آمده: «پدیده عجیب‌تر اینکه کشورهایی که بیشتر که بیشترین آسیب را از همه‌گیری کووید-۱۹ دیدند، شاهد بیشترین میزان رشد ثروت سرانه نیز بودند.»
مجموع ثروت جهانی در سال ۲۰۲۰ رشدی ۷/۴ درصدی داشت. همچنین سرانه ثروت افراد بزرگسال نیز با ۶ درصد افزایش به رکورد جدید ۷۹،۹۵۲ دلار رسید. این میزان دو و نیم برابر میانگین سرانه ثروت در سال ۲۰۰۰ است.
جالب اینجاست که بحران مالی سال ۲۰۰۸ موجب شد سرانه ثروت افراد بزرگسال در ایالات متحده ۱۳/۹ درصد افت کند. این میزان در کانادا شدیدتر بود و به ۲۲/۹ درصد می‌رسید.
جیب دولت، دلیل افزایش ثروت
البته دلیل افزایش سرانه ثروت چندان هم عجیب نیست. دولت‌ها و بانک‌های مرکزی در بسیاری از کشورها از جمله کانادا که نگران تکرار اشتباه خود طی بحران مالی ۲۰۰۸ بودند، اقدام به تزریق پول به بدنه اقتصاد کشور کردند. این کمک‌ها در قالب کمک‌هزینه‌های مختلف به دست شهروندان و کسب‌وکارها رسید. کاهش نرخ بهره نیز در راستای سیاست‌های پولی برای مدیریت بهتر تورم بود.
در گزارش این موسسه سوئیسی آمده «کاهش نرخ بهره توسط بانک‌های مرکزی را شاید بتوان مهم‌ترین عامل در این زمینه دانست.»
کاهش نرخ بهره در کنار پس‌انداز غیرمنتظره مردم موجب افزایش شدید قیمت‌ها در بازار املاک، نه فقط در کانادا، بلکه در سراسر جهان شد. قیمت مسکن در روسیه ۲۲ درصد رشد کرد و ترکیه نیز شاهد افزایش ۳۱ درصدی قیمت‌ها در این بازار بود. همچنین اتریش، چک، دانمارک، لهستان و سوئد نیز همانند کانادا با افزایش بین ۸ تا ۱۱ درصدی قیمت مسکن روبرو شدند.
افزایش قیمت دارایی‌ها در کنار تقویت قیمت بسیاری از ارزها در برابر دلار آمریکا موجب افزایش ثروت در سراسر جهان شد.
کانادا رتبه دهم جهانی را از نظر افزایش سرانه ثروت بزرگسالان در دنیا در سال ۲۰۲۰ به خود اختصاص داد. سوئیس و اتریش در بالای این جدول قرار گرفتند.
روند معکوس آسیب کرونایی و افزایش ثروت
اما رکود ناشی از کووید-۱۹ یک مورد عجیب دیگر را نیز به همراه داشت. کشورهایی که تولید ناخالص‌شان بیشترین آسیب را متحمل شد، با رشد ثروت بیشتری روبرو شدند! در گزارش این موسسه سوئیسی از کانادا، بلژیک، سنگاپور و بریتانیا به عنوان مثال‌هایی در این زمینه نام برده شده است.
در بخشی از این گزارش آمده است: «با وجود اینکه اقتصاد این کشورها به سختی آسیب دید و تولید ناخالص داخلی‌‌شان به صورت میانگین با افت ۷/۱ درصدی روبرو شد، میانگین افزایش ثروت آنها ۷/۷ درصد بود. در نتیجه، میزان افزایش ثروت در این کشورها از میزان ضرر ناشی از کاهش تولید ناخالص داخلی نیز بیشتر بود.»
تعداد میلیونرها در سال ۲۰۲۰ نیز با افزایش ۵/۲ میلیون نفری به ۵۶/۱ میلیون نفر رسید. در کانادا ۲۴۶ هزار نفر به جمع میلیونرها اضافه شد. به این ترتیب، کانادا رتبه هشتم بیشترین افزایش تعداد میلیونرها را در سال گذشته به خود اختصاص داد.
اکنون برای اینکه در جمع یک درصد ثروتمند جهان قرار بگیرید، باید بیش از یک میلیون دلار آمریکا در اختیار داشته باشید. در واقع در سال ۲۰۲۰، بیش از یک درصد از جمعیت جهان، بالای یک میلیون دلار ثروت در اختیار داشتند.
با وجود افزایش شکاف نابرابری ثروت در ایالات متحده، این شکاف در کانادا کاهش یافت. از سال ۲۰۰۷ به این سو، سهم ثروت ۱۰ درصد ثروتمند ایالات متحده از ۷۱/۶ درصد به ۷۵/۷ درصد رسید. این در حالی است که این سهم در کانادا از ۵۷/۱ درصد به ۵۶/۵ درصد کاهش یافته است.
در این گزارش آمده یکی از دلایل این پدیده را باید در قیمت سهام در ایالات متحده جست. قیمت سهام در بورس‌های این کشور رشد بیشتری نسبت به سهام در کانادا داشته است. همین امر موجب افزایش بیشتر ثروت در ایالات متحده شد. در مقابل، قیمت خانه در کانادا سریع‌تر رشد کرد و به افزایش ثروت طبقه متوسط انجامید.
