به دلیل تاکید زیاد بانک مرکزی مبنی بر اینکه قصد ندارد تا پایان سال آینده نرخ بهره را بالا ببرد، تقاضا برای دریافت وام مسکن با نرخ بهره متغیر (variable rate) نیز به شدت افزایش یافته است.
یک گزارش جدید نشان می‌دهد بیش از نیمی از وام‌های مسکن جدیدی که توسط بانک‌ها ارائه می‌شود و نیز تمدید و ریفایننس آنها در ماه جولای در قالب نرخ بهره متغیر بوده است.
بر اساس این گزارش، ۵۱/۳ درصد از کل وام‌های بهره دارای نرخ بهره متغیر و ۴۸/۷ درصد وام مسکن دارای نرخ بهره ثابت بودند. این اولین بار طی پنج سال اخیر است که نسبت بهره متغیر از بهره ثابت پیشی گرفته است.
یکی از اصلی‌ترین دلایل این موضوع را باید در تفاوت بین نرخ سود ثابت و شناور دانست. در ماه جولای، برای یک دوره (term) پنج ساله، ۷۹ واحد بین این دو نرخ فاصله وجود داشت که بیشترین میزان از ماه جون ۲۰۱۸ به این سو به شمار می‌رود.
به این ترتیب در ماه جولای، افرادی که وام مسکن با نرخ بهره متغیر گرفتند از ۹ درصد قدرت خرید بیشتری نسبت به کسانی که وام مسکن با نرخ بهره ثابت گرفتند (با همان میزان اقساط ماهانه) برخوردار بودند.
البته نرخ‌های بهره وام مسکن نیز همچنان روندی نزولی دارد.
طی هفته گذشته، سه بانک بزرگ کانادا اقدام به کاهش بهره وام مسکن کردند.
هفته گذشته، تی‌دی بنک نرخ بهره ثابت در بازه پنج‌ساله وام مسکن بیمه‌شده را از ۲/۳۴ درصد به ۱/۸۹ درصد رساند. این نرخ برای وام مسکن غیربیمه‌شده برای همین بازه پنج‌ساله از ۲/۴۴ درصد به ۱/۹۹ درصد کاهش یافت.
در روز سه‌شنبه، سی‌آی‌بی‌سی (CIBC) نرخ ویژه بهره ثابت بازه پنج‌ساله وام مسکن غیربیمه‌شده خود را به ۲/۲۴ درصد رساند. همچنین نرخ بهره متغیر پنج‌ساله این بانک نیز به ۱/۳۵ درصد کاهش یافت.
رویال بانک کانادا (RBC) هم اعلام کرد نرخ بهره ثابت پنج‌ساله بیمه‌نشده با ۲۵ واحد کاهش به ۲/۱۹ درصد رسیده است.
بر اساس گزارش ریپ‌اسپای (Ratespy.com)، کمترین میزان نرخ بهره متغیر پنج‌ساله در کانادا هم‌اکنون ۰/۹۸ درصد و نرخ ثابت هم ۱/۷۵ درصد است.
اما پس از بالا رفتن نرخ بهره پایه در کشور، چه اتفاقی می‌افتد؟ آیا ممکن است اقتصاد کشور از این موضوع آسیب ببیند؟
آمارها نشان می‌دهد بدهی وام مسکن کانادایی‌ها طی دوره همه‌گیری به شکلی باورنکردنی افزایش یافته است. پائین آمدن نرخ بهره از اصلی‌ترین دلایل این موضوع بود.
گزارش موسسه اکویفکس کانادا نشان می‌دهد در سه‌ماهه دوم امسال، بیش از ۴۱۰ هزار وام مسکن به کانادایی‌ها پرداخت شد که رکوردی جدید از نظر رشد در بازه سه‌ماهه به شمار می‌رود و ۶۱ درصد از مقدار در بازه مشابه سال قبل بیشتر است.
از سوی دیگر شاهد افزایش مبلغ وام‌های مسکن نیز هستیم. میانگین یک وام مسکن با رشد ۲۲/۲ درصدی نسبت به سال قبل به ۳۵۵ هزار دلار رسیده است.
از سوی دیگر، موسسه اعتبارسنجی اکویفکس کانادا نسبت به افزایش شدید استفاده از خط اعتباری سهم مالکیت از خانه (HELOC) نیز هشدار می‌رود. کانادایی‌ها ۵۶ درصد بیشتر از سال قبل از این خط اعتباری استفاده کرده‌اند که بیشترین میزان طی ۱۰ سال اخیر به شمار می‌رود.
اما چرا این وضعیت خطرناک است؟ بازپرداخت اعتبار مربوط به خط اعتباری سهم مالکیت از خانه (HELOC) به نرخ متغیر بهره وابسته است. در سال ۲۰۱۸، وقتی نرخ بهره بالا رفت، شاهد کاهش در بازپرداخت بدهی اعتبارات دریافتی از سوی مردم و به ویژه این نوع اعتبار بودیم. در آن سال همچنین شاهد بالاتر رفتن تعداد افرادی بودیم که اعلام ورشکستگی کردند.
افزایش دریافت وام مسکن موجب شده کل بدهی کانادایی‌ها به رقم ۲/۱۵ تریلیون دلار برسد که بیشتر از کل ارزش اقتصاد کشور است.
البته برخی کارشناسان می‌گویند چندان جای نگرانی نیست. برای نمونه، با وجود اینکه بیش از نیمی از وام‌های مسکن پرداختی از نوع بهره متغیر است، این نوع وام فقط ۲۳ درصد کل وام‌های مسکن کنونی را تشکیل می‌دهند.
همچنین، حدود ۴۰ درصد از وام‌های مسکن با نرخ بهره متغیر در کشور، دارای اقساط با مبلغی ثابت هستند. این بدان معناست که حتی با وجود افزایش بهره، مبلغ اقساط تغییری نمی‌کند. البته در این صورت، سهم اصل پول از اقساط کاهش می‌یابد.
منبع: FP
