بازار سهام تورنتو با عنوان اختصاری تی‌اس‌اکس (TSX) در دنیا شناخته می‌شود. در این بازار هزاران شرکت کوچک و بزرگ وجود دارد که البته ارزش و سودآوری متفاوتی دارند. بعضی از این شرکت‌ها آن قدر بزرگ و ثروتمند هستند که در هر لحظه از ساعات کار بازار می‌توان سهام آنها را به راحتی خرید و فروش کرد. بعضی هم آن قدر کوچک هستند که اگر سهام آنها را در اختیار داشته باشید، در برخی ساعات و روزها شاید نتوانید برای فروش سهام‌تان مشتری پیدا کنید.
مطالعه عملکرد مالی شرکت‌ها و تعیین اینکه کدام شرکت‌ها برای سرمایه‌گذاری بهتر هستند کار دشواری است و فقط کارشناسان دارای اطلاعات و تجربه زیاد در زمینه سرمایه‌گذاری می‌توانند به آن بپردازند.
به همین دلیل، سال‌هاست که یک شاخص ویژه برای کمک به سرمایه‌گذاران برای شناسایی بهتر شرکت‌های بزرگ و پیشرو و پایش عملکرد آنها عرضه شده است. این همان «شاخص ترکیبی اساندپی/تی‌اس‌اکس» (S&P/TSX composite index) نام دارد.
شناسایی شرکت‌های واجد شرایط
شاخص ترکیبی اساندپی/تی‌اس‌اکس یک عدد است که عملکرد شرکت‌های برتر این فهرست را نشان می‌دهد. فهرست اساندپی/تی‌اس‌اکس شامل چند صد شرکت برتر حاضر در بازار سهام تورنتو است. اما چه شرکت‌هایی می‌توانند در این فهرست حضور داشته باشند؟
برای حضور در این فهرست چند معیار مهم وجود دارد. اول اینکه ارزش بازار شرکت باید حداقل ۰/۰۵ درصد ارزش شاخص باشد.
گفتنی است ارزش بازار (Market capitalization) از ضرب تعداد کل سهام یک شرکت در قیمت آن به دست می‌آید.
معیار بعدی هم این است که حجم معاملات سهم مورد نظر حداقل ۰/۰۲۵ درصد کل حجم معاملات کل بازار باشد.
دو شرط بالا این اطمینان را ایجاد می‌کند که نه تنها شرکت مورد نظر از ارزش بالایی برخوردار است، بلکه سهامش نیز نقدشوندگی بالایی دارند. منظور از نقدشوندگی این است که در هر ساعت از فعالیت بازار می‌توان سهم مورد نظر را خرید با به فروش رساند.
پایش شاخص ترکیبی اساندپی/تی‌اس‌اکس
از آنجا که شاخص ترکیبی اساندپی/تی‌اس‌اکس نشان‌دهنده عملکرد شرکت‌های برتر کانادایی است، این شاخص را گاهی «فشارسنج اقتصاد کانادا» هم می‌نامند. اگر این شاخص برای مدتی با روند نزولی روبرو باشد، نشان‌دهنده حال و روز نه چندان خوش اقتصاد کلان کانادا خواهد بود. بالا رفتن این شاخص هم خبر از بهبود اوضاع اقتصادی کشور دارد.
به همین دلیل، سرمایه‌گذاران زیادی در سراسر کانادا و نیز سایر نقاط دنیا هر روز به بررسی روند تغییرات این شاخص می‌پردازند.
سرمایه‌گذاری روی شرکت‌های فهرست اساندپی/تی‌اس‌اکس
فهرست شرکت‌های حاضر در شاخص ترکیبی اساندپی/تی‌اس‌اکس در دسترس است. هر سرمایه‌گذاری می‌تواند روی یک یا چند تا از آنها سرمایه‌گذاری کند. اما اگر ترجیح می‌دهید سرمایه‌گذاری کم‌ریسک‌تری داشته باشید، می‌توانید روی همه آنها سرمایه‌گذاری کنید.
البته شاید خرید سهام چند صد شرکت کار چندان ساده‌ای نباشد. اما دو راه‌حل برای این مساله وجود دارد که اولی «صندوق‌های قابل‌معامله» (ETF) و دومی هم «صندوق‌های مشترک» (mutual funds) است.
هر کدام از این صندوق‌ها را می‌توانیم مثل یک سبد بدانیم. داخل این سبد، سهام شرکت‌های مختلف وجود دارد.
چندین صندوق‌های قابل‌معامله و نیز صندوق‌های مشترک در کانادا وجود دارد که سهام شرکت‌های اساندپی/تی‌اس‌اکس در آنها قرار دارد. با خرید واحدهای این صندوق‌ها به صورت غیرمستقیم روی شرکت‌های فهرست اساندپی/تی‌اس‌اکس سرمایه‌گذاری می‌کنیم.
شاخص اساندپی/تی‌اس‌اکس ۶۰ چیست؟
حال که با اساندپی/تی‌اس‌اکس آشنا شدید، بد نیست با اساندپی/تی‌اس‌اکس ۶۰ (S&P/TSX 60) هم آشنا شوید.
همان طور که احتمالا حدس زده باشید، عدد ۶۰ نشانگر شصت شرکت برتر بازار سهام کانادا و فهرستاس‌اندپی/تی‌اس‌اکس است. شرکت‌های حاضر در این فهرست بیشترین ارزش بازار و نقدشوندگی را دارند. به همین دلیل، این شرکت‌ها را می‌توان ارزشمندترین و آینده‌دارترین شرکت‌های کانادایی دانست.
اگر بازار بورس را همانند لیگ فوتبال یک کشور بدانیم، شاخص ترکیبی اساندپی/تی‌اس‌اکس همان «لیگ برتر» و شاخص اساندپی/تی‌اس‌اکس ۶۰ هم «تیم‌های صدر جدول لیگ برتر» هستند!
بانک مونترال، بانک نوا اسکوشیا، دالراما، اس‌ان‌سی-لاوالین، شاپیفای، تلوس و چندین شرکت نفتی بزرگ کانادا در این فهرست قرار دارند.
اگر دوست دارید به صورت مستقیم به خرید و فروش سهام بپردازید، می‌توانید مطلب «چطور در کانادا حساب بورسی باز کنیم؟» را هم مطالعه کنید.