رتبه‌بندی کمّی مورنینگ‌استار (Morningstar Quantitative Ratings) شیوه‌ای برای ارزیابی عملکرد انواع صندوق قابل معامله (ETF) است. این معیار احتمال سوددهی بیشتر یک صندوق نسبت به رقبایش در درازمدت را نشان می‌دهد. معیار مذکور که به اختصار MQR نیز نامیده می‌شود، برای اولین بار در آگست ۲۰۱۸ اعلام شد.
نگاهی به سابقه این معیار نشان می‌دهد صندوق‌هایی که دارای نشان طلایی، نقره‌ای یا برنزی مورنینگ‌استار هستند، سوددهی بهتری نسبت به صندوق‌های دارای رتبه خنثی یا منفی در همان دسته دارند.
به همین دلیل به سرمایه‌گذاران توصیه می‌شود پس از انتخاب دسته‌بندی صندوق قابل معامله، به بررسی امتیاز مورنینگ‌استار صندوق‌های موجود در آن دسته بپردازند. به این ترتیب، احتمال موفقیت سرمایه‌گذاری افزایش می‌یابد.
رتبه‌بندی مورنینگ‌استار برای صندوق‌های قابل معامله (coutesy:morningstar)
محاسبه رتبه‌بندی مورنینگ‌استار برای صندوق‌های قابل معامله
اما رتبه‌بندی کمّی مورنینگ‌استار چطور تعیین می‌شود؟ برای محاسبه امتیاز هر صندوق، پنج معیار مختلف در نظر گرفته می‌شود. این پنج معیار به شرح زیر است.
- افراد (کیفیت تیم مدیریت صندوق)
- فرآیند (اثربخشی و پیوستگی فرآیند سرمایه‌گذاری)
- ساختار (الگوی سازمانی و حفظ نیروهای متخصص)
- عملکرد
- قیمت (یا همان کارمزد)
رتبه‌بندی کمّی مورنینگ‌استار با استفاده از یک الگوریتم پیچیده مبتنی بر هوش مصنوعی، به محاسبه این امتیازها می‌پردازد.
در حال حاضر بیش از ۱۶ هزار صندوق در کانادا توسط مورنینگ‌استار مورد ارزیابی قرار می‌گیرند. نمودار زیر عملکرد صندوق‌های قابل معامله کانادایی دارای ۵ رتبه اصلی در رتبه‌بندی کمّی مورنینگ‌استار (MQR) را نشان می‌دهد.
رتبه‌بندی مورنینگ‌استار (MQR) برای صندوق‌های قابل معامله در کانادا (آگست ۲۰۱۸ تا مارس ۲۰۲۰)
نگاهی به سابقه عملکرد صندوق‌های مختلف ارزیابی‌شده توسط رتبه‌بندی کمّی مورنینگ‌استار (MQR) نشانگر دقت بالای این معیار است. نگاهی به نمودار زیر به خوبی گویای آن است که صندوق‌های دارای رتبه طلایی یا نقره‌ای از نظر عملکرد طی حداقل ۱۲ ماه بهتر از صندوق‌های برنزی، خنثی یا منفی بودند. به عبارت دیگر، سرمایه‌گذارانی روی صندوقی با رتبه طلایی یا نقره‌ای سرمایه‌گذاری کرده و آن را طی ۱۲ ماه حفظ کردند، به سوددهی بیشتری نسبت به صندوق‌های دیگر دست یافتند.
عملکرد در دوره‌های بحرانی
در نخستین ماه‌های سال ۲۰۲۰ شاهد پدیدار شدن بحران همه‌گیری کووید-۱۹ بود. این بحران در همان یکی دو ماه اول به شدت تاثیری منفی بر بازارهای بورس داشت. با این وجود، نگاهی به عملکرد صندوق‌های دارای رتبه طلایی، نقره‌ای و برنزی بین اول ژانویه تا ۳۱ مارس ۲۰۲۰ نشان می‌دهد این صندوق‌ها از عملکرد بهتری نسبت به سایر صندوق‌ها برخوردار بودند.
صندوق‌های دارای رتبه طلایی که ترکیبی از سهام و اوراق قرضه را در اختیار داشتند، به صورت متوسط بازدهی ۲/۱۸ را ثبت کردند. این در حالی است که صندوق‌های دارای رتبه منفی در رتبه‌بندی کمّی مورنینگ‌استار (MQR) بازدهی منفی ۰/۳۹ درصد داشتند.
البته این مساله در صندوق‌های درآمد ثابت (fixed income funds) صدق نمی‌کرد. صندوق‌های درآمد ثابت با نمره منفی بهترین عملکرد را در سه‌ماهه اول سال داشتند.
دلیل تفاوت در نتایج صندوق‌ها در ابتدای سال ۲۰۲۰
یکی از دلایل این عملکرد خلاف انتظار در صندوق‌های با درآمد ثابت دارای امتیاز منفی را باید در بازه عملکرد این صندوق‌ها دانست. این بازه نشانگر حساسیت سبد سرمایه مبتنی بر اوراق قرضه به تغییرات نرخ بهره است. این بازه بر اساس سال بیان می‌شود.
یک سبد سرمایه مبتنی بر اوراق قرضه با بازه پنج ساله اگر با یک درصد افزایش نرخ بهره روبرو شود، در نهایت ۵ درصد از ارزش خود را از دست می‌دهد. عکس این مساله هم صادق است. اگر نرخ بهره یک درصد کاهش یابد، ارزش این سبد ۵ درصد افزایش می‌یابد.
جدول زیر نشانگر بازه زمانی تعدیل‌شده و بازه موثر صندوق‌ها با رتبه‌های متفاوت است.
صندوق‌هایی که در پایان سال ۲۰۱۹ رتبه منفی دریافت کردند، به صورت میانگین بیشترین بازه را داشتند. کاملا طبیعی است که به دلیل دو کاهش غیرمنتظره نرخ بهره از سوی بانک مرکزی کانادا و فدرال رزرو آمریکا، صندوق‌های حساس به نرخ بهره با افزایش غیرمنتظره ارزش روبرو شدند.
توصیه‌هایی برای سرمایه‌گذاران
موسسه مورنینگ‌استار یک سری رتبه‌بندی‌های دیگر هم دارد. هیچ‌کدام این رتبه‌بندی‌ها برای سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت نیستند. به همین دلیل، سرمایه‌گذارانی که تمایل به ریسک‌های بزرگ ندارند و رویکردی محافظه‌کارانه‌تر دارند، به این رتبه‌بندی‌ها توجه می‌کنند.
موسسه مورنینگ‌استار به سرمایه‌گذاران توصیه می‌کند که ابتدا دسته‌بندی صندوق مورد نظر خود را بر اساس میزان ریسک‌پذیری خود تعیین کنند. سرمایه‌گذارانی که گرایش بیشتری به ریسک کردن داشته و بازه زمانی بلندمدت‌تری را مد نظر دارند بهتر است به سراغ صندوق‌هایی بروند که درصد بیشتری از سبدش به سهام اختصاص دارد. در مقابل، افرادی که به دوره بازنشستگی نزدیک می‌شوند و یا تمایل چندانی به ریسک کردن ندارند، بهتر است به سراغ صندوق‌هایی بروند که درصد کمتری از سبدش به سهام اختصاص دارد.
پس از انتخاب دسته‌بندی صندوق که متناسب با اهداف و ریسک‌پذیری‌تان است، نگاهی به رتبه‌بندی کمّی مورنینگ‌استار (MQR) بیاندازید. همان طور که گفته شد این رتبه‌بندی دارای پنچ رتبه (یعنی طلایی، نقره‌ای، برنزی، خنثی و منفی) است. این رتبه‌بندی می‌تواند راهنمای خوبی برای یافتن صندوق‌هایی با عملکرد بهتر نسبت به سایر صندوق‌های مشابه در همان دسته باشد.
همچنین بخوانید: سرمایه‌گذاری در صندوق‌های قابل معامله (ETF) در کانادا
برگرفته از مورنینگ‌استار
