دولت کانادا حجم زیادی از کمکهای مالی را طی دوره همهگیری به مردم و نیز کسبوکارها ارائه کرده است. کسری بودجه دولت کانادا به قدری بالاست که بسیاری از سرمایهگذاران بر این باورند پس از افزایش نرخ بهره توسط بانک مرکزی (احتمالا در سال ۲۰۲۲)، این نرخ چندین بار دیگر افزایش یابد و حتی رکورد قبلی خود را نیز پشت سر بگذارد.
از اوایل سالهای دهه ۱۹۹۰، بانک مرکزی طی چهار دوره مختلف اقدام به افزایش نرخ بهره کرد. با این وجود، حداکثر نرخ بهره در هر دوره، کمتر از دوره پیشین خود بود.
اما به نظر میرسد وضعیت این بار به شکلی دیگر رقم بخورد. کسری بودجه دولت به دلیل ارائه کمکهزینهها و بستههای محرک اقتصادی بسیار بالا رفته است. البته این بستهها موجب میشوند که روند بهبود اقتصادی پساکرونایی بهتر از بحرانهای پیشین باشد.
دولت کانادا ۱۰۱ میلیارد دلار یعنی ۵ درصد از تولید ناخالص داخلی را به عنوان محرک اقتصادی طی سه سال اختصاص داده است. در همسایه جنوبی نیز شاهد هستیم جو بایدن چند تریلیون دلار هزینه زیرساختی را پیشنهاد کرده است. در نظر داشته باشید که حدود ۷۵ درصد از کل صادرات کانادا به مقصد ایالات متحده است.
بانک مرکزی کانادا به صورت تلویحی به این موضوع اشاره کرده که نرخ بهره را احتمالا از نیمه دوم سال آینده افزایش دهد. با وجود اینکه بالاتر رفتن نرخ بهره نسبت به حداکثر نرخ بهره دوره پیش میتواند به بانک مرکزی برای مقابله به برخی بحرانها در آینده کمک کند، ممکن است پیامدهای نامطلوب اقتصادی به همراه داشته باشد. اصلیترین پدیدهای که افزایش نرخ بهره به همراه دارد این است که انگیزه کاناداییها برای پسانداز و سرمایهگذاری به جای خرج کردن افزایش مییابد. این در حالی است که حجم بدهی وام مسکن کاناداییها در یکی دو سال اخیر به شکل چشمگیری رشد کرده است.
نرخ بهره به کجا میرسد؟
برخی تحلیلهای اقتصادی صورت گرفته نشان میدهد نرخ بهره طی پنج سال آینده به ۲ درصد خواهد رسید. گفتنی است آخرین مقدار حداکثری این نرخ برابر با ۱/۷۵ درصد بود.
آخرین دوره افزایش نرخ بهره در کانادا با روند جهانی در این زمینه همگام بود. بانکهای مرکزی بسیاری از کشورها که به تدریج از پیامدهای بحران مالی ۲۰۰۸ بیرون میآمدند، اقدام به افزایش نرخ بهره کردند که کانادا نیز با آنها همراه بود. با این وجود، هیچ بانک مرکزی در آن دوره نتوانست به «نرخ خنثی» (neutral rate) خود دست یابد.
نرخ خنثی برای بهره یک رقم (یا بازه) است که در دورهای که اقتصادی با تمام توان به پیش میرود و نرخ تورم نیز روی هدف تعیینشده قرار دارد، اجرایی میشود. بانک مرکزی میگوید نرخ بهره خنثی در حال حاضر بین ۱/۷۵ تا ۲/۷۵ درصد است.
بانک مرکزی میگوید حمایت دولت از خانوادههای کانادایی در قالب ارائه کمکهزینههای مختلف در کنار کاهش هزینهکرد خانوادهها (به دلیل محدودیتهای کرونایی) موجب افزایش ۱۸۰ میلیارد دلاری پسانداز خانوادهها شده است.
این پسانداز احتمالا طی دهه آینده توسط خانوادهها خرج شود. با در نظر گرفتن این موضوع، برخی کارشناسان میگویند نرخ تورم در چند سال آینده نه تنها از حداکثر قبلی (۱/۷۵ درصد) بیشتر میشود، بلکه حتی از «نرخ خنثی» نیز پیشی خواهد گرفت.
پسانداز خانوادهها قرار نیست برای همیشه در حسابهای بانکیشان باقی بماند. این حجم کلان پسانداز بالاخره خرج میشود و به همین دلیل، بانک مرکزی نیز برای مهار تورم، چارهای جز افزایش قابلتوجه نرخ بهره نخواهد داشت.
برگرفته از رویترز