«سرم خیلی شلوغه!»
«فرصت سر خاروندن هم ندارم!»
«کلی کار سرم ریخته!»
کمتری کسی را میتوانید بیابید که برای بیان مشغلههایش، چنین جملاتی را به زبان نیاورد. شاید شما هم جزو کسانی باشید که احساس میکنند ۲۴ ساعت برای انجام کارهایتان کم است!
اما مشکل اینجاست که اگر در پایان روز به بررسی کارهای انجام شده بپردازیم، میبینیم مجموع کارهای انجامشده آن قدرها هم زیاد نیست!
کال پورتمن در کتاب خود با نام «کار عمیق: قوانینی برای موفقیت در دنیای آشفته» میگوید دلیلش، پرداختن همزمان به چند موضوع مختلف، پرت شدن حواس به دلیل حضور انواع فناوریها و رسانهها، نپرداختن به کارهای اولویتدار و بیتوجهی به برنامهریزی اساسی در زندگی است.
انجام همزمان چند کار، بلای جان عصر جدید
فرض کنید کارمند هستید و باید گزارشی را تهیه کنید. کارتان را آغاز میکنید. پیامکی برایتان میرسد. آن را میخوانید. دوباره به کار برمیگردید. ابهامی در یک بخش گزارش وجود دارد. کمی بیحوصله میشوید و به سراغ اینستاگرام میروید و …
بر خلاف باور برخی افراد که انجام همزمان چند کار (multitasking) را با بهرهوری یکسان میدانند، این روند موجب میشود زمان انجام کارها حتی از مجموع زمان انجام تکتک آنها هم بیشتر شود. دلیلش نیز این است که مغز برای اینکه روی موضوعی به خوبی متمرکز شود، به زمان نیاز دارد. پرت شدن مکرر حواس و بازگرداندن دوباره توجه نه تنها انرژی زیادی از ما میگیرد، بلکه وقتگیر هم هست. به همین دلیل، انجام همزمان چند کار، دشمن شماره یک بهرهوری است.
چند راهکار برای انجام کار عمیق
نویسنده کتاب چندین راهکار را به منظور فراهم کردن زمینه مناسب برای کار عمیق معرفی میکند.
راهبرد اول: راهبوار (monastic):
در این راهبرد، همان طور که از نامش هم پیداست(!)، باید همه منابع پرت شدن حواس را از حذف کرده و در جایی به دور از همه اینها به کار بپردازیم.
راهبرد دوم: دوحالته (bimodal):
در این روش، باید یک بازه زمانی مشخص و طلانی را برای کار عمیق و پیوسته تعیین کنیم. مثلا باید یک هفته را به دور از خانواده یا دوستان به این نوع کار اختصاص داد. در این بازه باید همه عوامل برهمزننده تمرکز را از خودمان دور کنیم. پس از پایان این دوره میتوان به همان روش زندگی بازگشت. برخی از افراد سرشناس در حوزههای مختلف دانش یا ادبیات از این روش استفاده میکردند.
راهبرد سوم: ریتمیک (rhythmic):
در این روش یک سری بازههای زمانی مشخص (مثلا ۹۰ دقیقهای) را برای کار عمیق مشخص میکنیم. هر روز میتوان یک یا چند تا از این بازهها را تعیین کرد و در آن به طور دقیق به کار مورد نظر پرداخت.
راهبرد چهارم: روزنامهنگارانه (journalistic)
این روش ویژه کسانی است که برنامه منظمی ندارند و یا نمیتوانند داشته باشند. این افراد در شغل یا زندگی خود با کارهایی اضطراری و پیشبینینشده روبرو میشوند (مثل روزنامهنگاران) و به همین دلیل، امکان برنامهریزی به منظور دوری از عوامل برهمزننده تمرکز را ندارند. در این صورت، بهتر است از راهبرد چهارم استفاده کنند. در این راهبرد، میتوان از بازههای کوتاه یا بلند فراغت برای کار عمیق استفاده کرد.
دو شیوه آغاز کار عمیق
نویسنده پیشنهاد میکند یک شیوه مشخص را برای جداسازی کار عمیق از کار معمولی به کار گیریم.
در این کتاب، دو شیوه پیشنهاد شده است.
شیوه اول، تعریف فضایی مشخص است. برای نمونه، میتوان به جای نشستن پشت میز کار، در جایی دیگر به انجام کار عمیق پرداخت.
شیوه دوم هم تعریف محدوده است. در این روش نیازی به تغییر مکان نیست و در عوض، به محدودسازی دسترسی به تجهیزات مختلف (مثلا خاموش کردن تلفن همراه) میپردازیم.
مدیتیشن بهرهورانه!
یکی دیگر از پیشنهادات نویسنده کتاب، بهرهگیری از مدیتیشن بهرهورانه (productive meditation) است. البته این عنوان شاید برایتان عجیب باشد، چون مدیتیشن معمولا با فکر رهایی از مشغلههای مادی همراه است و ترکیب آن با بهرهوری غیرعادی جلوه میکند!
نویسنده در توضیح این مورد میگوید هدف از این اقدام، تمریندهی به مغز برای تمرکز روی امور مهم است. مغز انسان به صورت تکاملی، میل به توجه به عوامل مختلف برهمزننده تمرکز دارد. زیرا همین توجه، روزگاری میتوانست به حفظ جانش بیانجامد؛ مثلا توجه به صدای ضعیف تکان خوردن علفها که میتوانست نشانه نزدیک شدن یک جانور درنده باشد!
نگارنده پیشنهاد میکند که از اوقاتی که به انجام کارهایی نهچندان بهرهورانه (مثلا رفتن به محل کار یا دوش گرفتن) برای انجام مدیتیشن بهرهورانه استفاده کنیم. در این بازههای زمانی باید به بررسی مسئلهای مشخص بپردازیم و به سایر افکاری که به ذهنمان میيابد توجهی نکنیم؛ یعنی درست همانند الگوی رایج مدیتیشن.
درباره نویسنده کتاب
کال نیوپورت (Cal Newport) استاد علوم رایانه در دانشگاه جورجتاون واشینگتن است. این نویسنده چند کتاب موفق دیگر را نیز در سالهای اخیر به بازار عرضه کرده است.
این کتاب مدتها در فهرست پرفروشترینهای نیویورک تایمز بوده و در سال ۲۰۱۶ نیز پرفروشترین کتاب بخش کسبوکار در وبسایت آمازون شد.
تهیه کتاب کار عمیق
این کتاب را میتوانید به صورت آنلاین از ایندیگو سفارش دهید.
اگر ترجمه فارسی را ترجیح میدهید، میتوانید آن را از طریق اپلیکیشن فیدیبو دانلود و مطالعه کنید.
نسخه صوتی این کتاب نیز به زبان انگلیسی از طریق آمازون و به زبان فارسی از طریق طاقچه در دسترس است.