جاستین ترودو دیروز از راهبرد جدید دولت فدرال برای کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای تا سال ۲۰۳۰ رونمایی کرد. افزایش تدریجی مالیات کربن بر سوخت‌های فسیلی به ۱۷۰ دلار در تن تا آن سال، اصلی‌ترین بخش این راهبرد است.
بر اساس این راهبرد جدید، دولت قرار است طی ده سال آینده ۱۵ میلیارد دلار در طرح‌های جدید مرتبط با محیط‌زیست نیز سرمایه‌گذاری کند. بهبود زیرساخت‌های مربوط به شارژ خودروهای برقی، بازگرداندن مبلغی برای خودروهای بدون آلایندگی و نیز کمک مالی به تجهیز منازل به انرژی‌های نو از جمله این موارد اعلام شده است.
مالیات کربنی از سطح کنونی (۳۰ دلار در هر تن در سال) به تدریج افزایش می‌یابد. این اقدام در راستای دستیابی به هدف کانادا برای کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای و رساندن آن به ۳۰ درصد کمتر از سطح سال ۲۰۰۵ در سال ۲۰۳۰ اعلام شده است.
این طرح جدید سبب می‌شود تولید و انتشار گازهای گلخانه‌ای از ۷۳۲ مگاتن به ۵۱۴ مگاتن تا سال ۲۰۳۰ افزایش یابد. این هدف اولین بار توسط دولت محافظه‌کار قبلی تعیین شد و کاترین مک‌کنا (وزیر سابق محیط زیست) زیر در کنفرانس تغییرات اقلیمی پاریس در سال ۲۰۱۵ با آن موافقت کرد. البته دولت اکنون پیش‌بینی کرده که تولید گازهای گلخانه‌ای تا سال ۲۰۳۰ به رقم ۵۰۳ مگاتن کاهش می‌یابد.
در بخشی از برنامه جدید دولت که «محیط زیست سالم و اقتصاد سالم» نام دارد آمده است: «به زبان ساده، اگر آلوده کردن رایگان باشد، حذف آن بسیار سخت‌تر خواهد بود. اصول کار بسیار ساده است: کسب‌وکارها و خانوارها باید به ازای میزان آلودگی که تولید می‌کنند، پول بدهند. هر قدر هزینه این کار بالاتر باشد، انگیزه برای استفاده از آلاینده‌ها کمتر می‌شود، صرفه‌جویی بیشتری در انرژی می‌شود و سرمایه‌گذاری در راه‌حل‌های کمتر آلاینده هم افزایش می‌یابد.»
پیش از این انتظار می‌رفت که مالیات کربن در سال ۲۰۲۲ به ۵۰ دلار برسد. اما بر اساس این قانون جدید، هر سال این مالیات ۱۵ دلار افزایش می‌یابد و این روند تا ۸ سال آینده همچنان ادامه خواهد داشت.
افزایش قیمت بنزین
این برنامه به افزایش قیمت بنزین می‌انجامد. بنزین تا سال ۲۰۳۰ به ازای هر لیتر با ۳۷/۵۷ سنت افزایش قیمت روبرو خواهد شد. همچنین قیمت سوخت سبک برای گرمایش خانه‌ها، گاز طبیغی و نیز پروپان هم افزایش خواهد یافت.
البته دولت می‌گوید برای جبران این افزایش هزینه‌های زندگی، همچنان بیشتر پول به دست آمده را از طریق برنامه بازگشت مبلغ (rebate) به مردم بازگردانده می‌شود.
بر اساس مقررات فعلی، این پول به صورت سالانه از طریق «پرداخت مشوق اقدام اقلیمی» (Climate Action incentive payment) در هنگام ارائه اظهارنامه مالیاتی به افراد بازگردانده می‌شود. اما از سال ۲۰۲۲، این پرداخت‌ها هر سه‌ماه یک‌بار صورت می‌گیرد.
یک خانواده متوسط چهارنفره در انتاریو تا سال ۲۰۳۰ هر سال حدود ۲۰۱۸ دلار بابت این برنامه دریافت خواهد کرد.
مبلغ چک داده شده به خانواده‌ها در برخی استان‌ها مثل آلبرتا و ساسکاچوان بیشتر خواهد بود. یک خانواده چهارنفره در آلبرتا و ساسکاچوان به صورت متوسط ۳۲۴۲ و ۳۸۲۹ دلار دریافت خواهند کرد، زیرا میانگین سرانه آلایندگی در این استان‌ها بیشتر است.
دولت قصد دارد ۲/۶ میلیارد دلار را برای بهینه‌سازی مصرف انرژي حدود ۷۰۰ هزار خانه صرف کند. این برنامه ۷ ساله مبلغی تا حداکثر ۵ هزار دلار را به ازای هر خانه قرار می‌دهد. دولت همچنین هزینه ارزیابی انرژی انرگاید (EnerGuide) را نیز برای یک میلیون خانه پرداخت می‌کند.
دولت فدرال همچنین می‌خواهد ۲۸۷ میلیون دلار را طی دو سال به عنوان کمک‌هزینه خرید خودروی برقی به کانادایی‌ها بدهد. بر اساس این برنامه مبلغ ۵ هزار دلار به هر کانادایی که یک خودروی بدون آلایندگی می‌خرد پرداخت شود.
مالیات کربنی و دادگاه عالی
دولت فدرال، استان‌هایی که تاکنون هیچ برنامه‌ای در این مالیات کربنی نداشته‌اند را نیز به اجرای این قوانین ملزم می‌کند. چهار استان آلبرتا، انتاریو، منیتوبا و ساسکاچوان تاکنون چنین برنامه‌ای را تدوین نکرده‌اند. با این وجود، الزام این استان‌ها به پیروی از قانون جدید نیازمند تائید دادگاه عالی کاناداست.
ترودو در نشست رسانه‌ای دیروز گفت: «متاسفانه، برخی از استان‌ها هستند که هنوز نفهمیده‌اند تنها راه ایجاد اقتصادی برای آینده این است که همزمان از محیط زیست هم مراقبت کنیم. در برخی مناطق کشور، هنوز ایجاد آلایندگی رایگان است.»
طرفداران مالیات کربن می‌گویند مخاطرات ناشی از تغییرات اقلیمی، ما را ملزم می‌کند که اقداماتی در این زمینه انجام دهیم و چنین طرحی می‌تواند گزینه خوبی در این زمینه باشد. تمام پولی که از طریق این نوع مالیات به دست می‌آید، به استان‌هایی که منشاء آن بودند بازگردانده می‌شود.
از سوی دیگر، مخالفان این روش می‌گویند که چنین طرح‌هایی از نظر اقتصادی مخرب هستند و می‌توانند برای مصرف‌کنندگان و کسب‌وکارهای کوچک بسیار آسیب‌زا باشند.
برنامه‌ای جهانی
بر اساس برنامه‌های بلندمدت موجود، میزان آلاینده‌های تولیدی کشورهای مختلف جهان تا اواسط این قرن به صفر خواهد رسید. هدف از این کار، محدودسازی افزایش دمای کره زمین تا ۱/۵ درجه سانتی‌گراد است. پیمان تغییرات اقلیمی پاریس این هدف را تعیین کرده و تقریبا همه کشورهای جهان از جمله کانادا آن را امضاء کردند.
منظور از صفر شدن آلاینده‌ها این است که تمامی گازهای آلاینده تولید شده تا آن زمان به صورت کامل از طریق درختان یا فناوری‌های مختلف مثل جذب و ذخیره کربن، از جو زمین حذف خواهند شد.
برنامه‌ای ۱۵ میلیارد دلاری
دولت ترودو همچنین اعلام کرده که بودجه‌ای ۱۵ میلیارد دلاری را طی ۱۰ سال برای برنامه‌های مختلف مرتبط با محیط‌زیست اختصاص خواهد داد.
برخی از این برنامه‌ها عبارتند از:
- سرمایه‌گذاری ۳/۲ میلیارد دلاری طی ده سال برای کاشت دو میلیارد اصله درخت
- اختصاص ۶۳۱ میلیون دلار طی ده سال برای بهبود زمین‌های کشاورزی و اراضی طبیعی
- سرمایه‌گذاری ۱/۵ میلیارد دلاری در زمینه سوخت‌های بدون آلایندگی یا با آلایندگی کم
- اختصاص ۳ میلیارد دلار برای صندوق نوآوری شتابدهنده نت زیرو (Net Zero Accelerator) طی ۵ سال برای حمایت از پروژه‌های کاهش آلایندگی کربنی مراکز مهم آلاینده
