نظام مالیاتی در کانادا تا حد زیادی بر اعتماد به مالیات‌دهندگان استوار است. اما کارشناسان مالیاتی دولت، هر دوره به حسابرسی اظهارنامه مالیاتی برخی افراد می‌پردازند تا از درستی موارد اعلامی توسط آنها اطمینان حاصل کنند.
با اینکه شاید با خودتان فکر کنید که انتخاب پرونده‌ها برای حسابرسی و بررسی بیشتر به صورت تصادفی صورت می‌گیرد، اما واقعیت این است که ماموران مالیاتی به یک سری موارد، حساسیت بیشتری دارند. به عبارت دیگر، اگر در اظهارنامه‌تان چنین مواردی وجود داشته باشد، احتمال اینکه حساب مالیاتی‌تان مورد حسابرسی قرار گیرد افزایش می‌یابد.
اگر پرونده یک مالیات‌دهنده برای حسابرسی انتخاب شود، عملیات بررسی پرونده فقط به همان سال مالیاتی محدود نمی‌شود. در واقع، وضعیت سه سال مالی پیاپی مورد حسابرسی قرار می‌گیرد.
حال بیایید به بررسی سه وضعیت رایجی که شاید به حسابرسی اظهارنامه مالیاتی‌تان بیانجامد بپردازیم.
۱. خوداشتغالی
اگر خویش‌فرما (self-employed) یا آزادکار (freelancer) هستید، احتمال اینکه حداقل یک بار در طول فعالیت شغلی‌تان مورد حسابرسی قرار گیرید زیاد است.
بر خلاف شرکت‌ها که معمولا سازوکار مشخصی برای ثبت دقیق امور مالی دارند، افرادی که خویش‌فرما یا آزادکار هستند، از انعطاف‌پذیری بیشتری در این زمینه برخوردارند. از نظر ممیزهای مالیاتی، این نوع وضعیت اشتغال می‌تواند به گزارش غیرواقعی درآمدها یا هزینه‌ها بیانجامد. به همین دلیل، آژانس درآمد کانادا تاکید بیشتری بر بررسی دقیق‌تر اظهارنامه‌های مالیاتی این افراد دارد.
اگر شما هم خویش‌فرما یا آزادکار هستید، می‌توانید با در پیش گرفتن یک سری اصول ساده، خیالتان را بابت این قضیه راحت کنید. همه اسناد و مدارک مربوط به هزینه‌ها و درآمدهایتان را به دقت بایگانی کنید. برای تکمیل اظهارنامه هم می‌توانید از یک حسابدار کاربلد و یا یک نرم‌افزار متعبر استفاده کنید. به این ترتیب، حتی اگر پرونده‌تان مورد حسابرسی قرار گیرد، خیالتان بابت درست بودن گزارش مالیاتی‌تان راحت خواهد بود.
۲. هزینه‌های مشترک شغلی و شخصی
خیلی‌ها از خودروی شخصی برای کارشان هم استفاده می‌کنند. اما درج همه هزینه‌های مربوط به خودرو به عنوان هزینه‌های شغلی، می‌تواند حساسیت ممیزهای مالیاتی را برانگیزاند.
اگر واقعا از خودروی شخصی برای کارتان هم استفاده می‌کنید، حتما جزئیاتی مثل ساعات استفاده و مسافت‌های طی‌شده برای امور شغلی‌تان را یادداشت کنید. همچنین به این نکته مهم هم دقت داشته باشید که رانندگی از خانه به محل کار و بالعکس، جزو استفاده‌های شخصی از خودرو به حساب می‌آید.
همچنین اگر دورکاری می‌کنید، نوشتن همه هزینه‌های مشترک زندگی شخصی و شغلی (مثل هزینه تلفن یا اینترنت) به عنوان هزینه‌های شغلی نیز می‌تواند حساسیت‌برانگیز باشد.
خلاصه اینکه اگر از هر وسیله‌ای برای مقاصد شخصی و شغلی استفاده می‌کنید، تا حد امکان جزئیات استفاده شغلی را در جایی ثبت کنید تا در صورت نیاز، بتوانید به حسابرس مالیاتی توضیح بدهید.
۳. کسب‌وکار نقدی
ممکن است در کسب‌وکارتان با پول نقد سروکار داشته باشید. این موضوع هم یکی از موارد حساس از نظر ممیزهای مالیاتی است.
ممیزهای مالیاتی معمولا فرض را بر این می‌گذارند که امکان گزارش درآمدی کمتر از مقدار واقعی در این نوع کسب‌وکارها بسیار بالاتر است. اگر رستوران یا آرایشگاه دارید یا تعمیرکار هستید و از مشتریان پول نقد می‌گیرید، حتما جزئیات این تراکنش‌ها را ثبت کنید تا در صورت نیاز، به ممیز مالیاتی ارائه دهید.
توصیه می‌شود حتما یک دسته فاکتور داشته باشید و به ازای مبلغ دریافتی از مشتری، به آنها فاکتور بدهید. جزئیات مبلغ دریافتی و محصول یا خدمت فروخته‌شده را نیز در فاکتور برای مشتری و برای خودتان درج کنید. همچنین شماره فاکتورها هم باید به صورت متوالی باشد.
علاوه بر اینها، بهتر است مجموع پول‌های نقد دریافتی را هر روز به حساب مربوط به کسب‌وکارتان واریز کنید. البته به طور کلی توصیه می‌شود حساب مربوط به کسب‌وکارتان از حساب شخصی‌تان مجزا باشد. به این ترتیب، مدیریت درآمدها ساده‌تر خواهد شد.
به این نکته هم دقت داشته باشید که آژانس درآمد کانادا به مقایسه درآمدتان با سایر همکاران‌تان می‌پردازد. اگر در اظهارنامه‌تان بگویید فقط ۱۲ درصد از کل تراکنش‌ها به صورت نقدی بوده، ولی سایر رستوران‌های اطراف این مقدار را ۳۰ درصد درج کنند، احتمال مشکوک شدن ممیز مالیاتی بالا می‌رود.
۴. تفاوت معنادار سطح زندگی با درآمد اعلامی
فرض کنید یک خانواده هر سال چند بار به کشورهای مختلف دنیا سفر می‌کند، خودروی گران‌قیمتی دارد و در خانه‌ای بزرگ و ویلایی در منطقه بالای شهر زندگی می‌کند. در این صورت، اگر درآمد سالانه ذکر شده در اظهارنامه مالیاتی سرپرست این خانواده مثلا ۱۵ هزار دلار باشد، به احتمال زیاد مورد ظن ممیزهای مالیاتی قرار می‌گیرد.
تناسب سطح درآمد و سطح رفاه یکی از مهم‌ترین معیارهایی است که مورد توجه ممیزهای مالیاتی قرار می‌گیرد. اگر این تناسب به شکل معناداری به هم بخورد، به احتمال زیاد در فهرست حسابرسی آژانس درآمد کانادا قرار خواهید گرفت.
